دسته بندی موضوعی احکام شرعی - اجاره


1-اجاره اتاق
        حکم اجاره خانه و اتاقی که معلوم نیست مسافر در آن چقدر می ماند
        2192 - خانه ای را که غریب و زوار در آن منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در آن می مانند، اگر قرار بگذارند که مثلا شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود،استفاده از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد می تواند آنان را بیرون کند.

2-اجاره از مستاجر
        عدم صحت اجاره از مستاجر سابق که مدت اجاره اش گذشته است مگر به اجازه صاحب مال
        2847 - اگر کسی از مستأجر سابق که مدت اجاره اش گذشته است ، آن محل را اجاره کند، اجاره اش صحیح نیست ، مگر به اجازه صاحب محل ، و توقفش در محل حرام و غصب است . و اگر به محل خسارت وارد شود یا تلف شود، موجب ضمان است برای این شخص .و مادامی که توقف نموده است ، باید مثل مال الاجاره را به صاحب محل بپردازد.

3-اجاره با اشاره
        صحت اجاره با اشاره برای کسی که نمی تواند حرف بزند
        2179 - کسی که نمی تواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده یا اجاره کرده ، صحیح است .

4-اجاره بدون تحويل
        جواز فسخ اجاره برای مستاجر در صورت تحویل نشدن شی مورد اجاره
        2209 - اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از آن که تحویل دهد کسی آن را غصب نمایدمستأجر می تواند اجاره را به هم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده پس بگیرد،یا اجاره را به هم نزند و اجاره مدتی را که در تصرف غصب کننده بوده به میزان معمول از او بگیرد، پس اگر حیوانی را یک ماهه به ده تومان اجاره نماید و کسی آن را ده روز غصب کند و اجاره معمولی ده روز آن پانزده تومان باشد می تواندپانزده تومان را از غصب کننده بگیرد.

5-اجاره بدون مدت
        عدم صحت اجاره بدون تعیین مدت اجاره
        2190 - اگر مدت اجاره را معلوم نکند و بگوید هر وقت در خانه نشستی اجاره آن ماهی ده تومان است اجاره صحیح نیست .

        حکم اجاره خانه به مدت معین و افزودن اجاره به ازای هر ماه
        2191 - اگر به مستأجر بگوید خانه را یک ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم و بقیه به همان قیمت ، در ماه اول صحیح است . ولی اگر بگوید هر ماهی ده تومان ، و اول و آخر آن را معین نکند، اجاره حتی برای ماه اول هم باطل است .

        عدم صحت اجاره به صرف تعیین اجاره در هر ماه
        2191 - اگر به مستأجر بگوید خانه را یک ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم و بقیه به همان قیمت ، در ماه اول صحیح است . ولی اگر بگوید هر ماهی ده تومان ، و اول و آخر آن را معین نکند، اجاره حتی برای ماه اول هم باطل است .

        حکم اجاره خانه و اتاقی که معلوم نیست مسافر در آن چقدر میماند
        2192 - خانه ای را که غریب و زوار در آن منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در آن می مانند، اگر قرار بگذارند که مثلا شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود،استفاده از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد می تواند آنان را بیرون کند.

6-اجاره براى حرام
        بطلان اجاره برای استفاده حرام و بیهوده
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

7-اجاره براى عبث
        بطلان اجاره برای استفاده حرام و بیهوده
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

8-اجاره بها
        بطلان اجاره زمین برای زراعت جو یا گندم به ازای مقداری از جو و گندم آن زمین
        2194 - اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو یا گندم همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح نیست .

9-اجاره بی عقد
        صحت اجاره بدون عقد به صرف انجام فعل
        2177 - اجاره دهنده و مستأجر لازم نیست صیغه عربی بخوانند، بلکه اگر مالک به کسی بگوید ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم ، اجاره صحیح است ، و نیز اگر حرفی نزنند و مالک به قصد این که ملک را اجاره دهد آن را به مستأجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگیرد اجاره صحیح می باشد.

        صحت اجیر شدن برای دیگری بدون صیغه خواندن
        2178 - اگر انسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود، همین که با رضایت طرف معامله مشغول آن عمل شد، اجاره صحیح است .

10-اجاره بى مدت
        بطلان اجاره در صورت تعیین نکردن نوع فائده و مدت یا عمل
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

11-اجاره خانه
        حکم اجاره خانه استیجاری به بیشتر توسط مستاجر
        2181 - اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمی شود او را به دیگری اجاره داد. و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد باید زیادتر نگیرد، و اگر به چیز دیگری اجاره دهد می تواند زیادتر بگیرد.

12-اجاره دادن اجير
        حکم اجاره دادن اجیر به دیگری و مال الاجاره آن
        2181 - اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمی شود او را به دیگری اجاره داد. و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد باید زیادتر نگیرد، و اگر به چیز دیگری اجاره دهد می تواند زیادتر بگیرد.

13-اجاره درخت
        حکم اجاره درخت میوه دار
        2185 - اجاره دادن درخت برای آن که از میوه اش استفاده کنند اشکال ندارد.

14-اجاره روى اجاره
        حکم اجاره دادن خانه یا دکان یا اطاقی که اجاره کرده است
        2180 - اگر خانه یا دکان یا اتاقی را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کندکه فقط خود او از آنها استفاده نماید، مستأجر نمی تواند آن را به دیگری اجاره دهد، و اگر شرط نکند، می تواند آن را به دیگری اجاره دهد ولی اگر بخواهد به زیادتر از مقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد، باید در آن کاری مانندتعمیر و سفیدکاری انجام داده باشد یا به غیر جنسی که اجاره کرده آن را اجاره دهد، مثلا اگر با پول اجاره کرده ، به گندم یا چیز دیگر اجاره دهد.

        حکم اجاره خانه استیجاری به بیشتر توسط مستاجر
        2181 - اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمی شود او را به دیگری اجاره داد. و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد باید زیادتر نگیرد، و اگر به چیز دیگری اجاره دهد می تواند زیادتر بگیرد.

        حکم اجاره دادن اجیر به دیگری و مال الاجاره آن
        2181 - اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمی شود او را به دیگری اجاره داد. و اگر شرط نکند، چنانچه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد باید زیادتر نگیرد، و اگر به چیز دیگری اجاره دهد می تواند زیادتر بگیرد.

        جواز اجاره خانه یا دکانی که اجاره کرده است پس از سپری شدن نصف مدت اجاره
        2183 - اگر خانه یا دکانی را مثلا یک ساله به صد تومان اجاره کند و از نصف آن خودش استفاده نماید، می تواند نصف دیگر آن را به صد تومان اجاره دهد، ولی اگر بخواهد نصف آن را به زیادتر از مقداری که اجاره کرده مثلا به صد و بیست تومان اجاره دهد، باید در آن کاری مانند تعمیر انجام داده باشد یا به غیرجنسی که اجاره کرده اجاره دهد.

15-اجاره زمين
        حکم اجاره دادن غیر خانه یا دکان و اطاق و اجیر، مثل زمین به زیادتر از آنچه اجاره کرده
        2182 - اگر غیر خانه و دکان و اتاق و اجیر چیز دیگر مثلا زمین را اجاره کندو مالک با او شرط نکند که فقط خودش از آن استفاده نماید، اگر چه بیشتر ازمقداری که اجاره کرده آن را اجاره دهد، اشکال ندارد.

        بطلان اجاره زمین برای زراعت جو یا گندم به ازای مقداری از جو و گندم آن زمین
        2194 - اگر زمینی را برای زراعت جو یا گندم اجاره دهد و مال الاجاره را جو یا گندم همان زمین قرار دهد، اجاره صحیح نیست .

16-اجاره گنگ
        صحت اجاره با اشاره برای کسی که نمی تواند حرف بزند
        2179 - کسی که نمی تواند حرف بزند، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده یا اجاره کرده ، صحیح است .

17-اجاره گوسفند
        صحیح نبودن اجاره گوسفند در ازاء مقداری روغن
        2163 - اگر کسی گوسفندهای خود را به چوپان بدهد که مثلا یک سال نگهداری کند واز شیر آن استفاده نماید و مقداری روغن بدهد، چنانچه شیر گوسفند را در مقابل زحمتهای چوپان و آن روغن صلح کند صحیح است ، ولی اگر گوسفند را یک ساله به چوپان اجاره دهد که از شیر آن استفاده کند و در عوض مقداری روغن بدهد اشکال دارد.

18-اجاره مال صغير
        جواز اجاره مال طفلی توسط ولی یا قیم او با رعایت مصالح
        2176 - بچه صغیری را که ولی ندارد بدون اجازه مجتهد نمی شود اجیر کرد، و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد می تواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد اجازه بگیرد واو را اجیر نماید، به شرط آنکه اجیر گرفتن بچه نابالغ به مصلحت او بلکه بنابر احتیاط واجب ترک آن دارای مفسده برای بچه نابالغ باشد.

        لوازم اجازه مجتهد با عدول در اجاره صغیری که ولی ندارد
        2176 - بچه صغیری را که ولی ندارد بدون اجازه مجتهد نمی شود اجیر کرد، و کسی که به مجتهد دسترسی ندارد می تواند از یک نفر مؤمن که عادل باشد اجازه بگیرد واو را اجیر نماید، به شرط آنکه اجیر گرفتن بچه نابالغ به مصلحت او بلکه بنابر احتیاط واجب ترک آن دارای مفسده برای بچه نابالغ باشد.

19-اجاره مال طفل
        جواز اجاره مال طفلی توسط ولی یا قیم او با رعایت مصالح
        2175 - اگر ولی یا قیم بچه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید اشکال ندارد، و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزو مدت اجاره قرار دهد،بعد از آنکه بچه بالغ شد می تواند بقیه اجاره را به هم بزند، ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزو مدت اجره نمی کرد بر خلاف مصلحت بچه بود، نمی تواند اجاره را به هم بزند.

        حکم فسخ اجاره ولی توسط طفلی که بالغ می شود
        2175 - اگر ولی یا قیم بچه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید اشکال ندارد، و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزو مدت اجاره قرار دهد،بعد از آنکه بچه بالغ شد می تواند بقیه اجاره را به هم بزند، ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزو مدت اجره نمی کرد بر خلاف مصلحت بچه بود، نمی تواند اجاره را به هم بزند.

20-اجاره مجهول
        بطلان اجاره در صورت تعیین نکردن نوع فائده و مدت یا عمل
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

21-اجاره ميوه
        حکم اجاره درخت میوه دار
        2185 - اجاره دادن درخت برای آن که از میوه اش استفاده کنند اشکال ندارد.

22-اجاره هتل
        حکم اجاره خانه و اتاقی که معلوم نیست مسافر در آن چقدر می ماند
        2192 - خانه ای را که غریب و زوار در آن منزل می کنند و معلوم نیست چقدر در آن می مانند، اگر قرار بگذارند که مثلا شبی یک تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود،استفاده از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره صحیح نیست و صاحب خانه هر وقت بخواهد می تواند آنان را بیرون کند.

23-اجاره و جعاله
        جواز انصراف عامل در جعاله بر خلاف اجیر در اجاره
        2218 - جعاله آن است که انسان قرار بگذارد در مقابل کاری که برای او انجام می دهند مال معینی بدهد، مثلا بگوید هر کس گمشده مرا پیدا کند ده تومان به اومی دهم و به کسی که این قرار را می گذارد "جاعل " و به کسی که کار را انجام می دهد"عامل " می گویند. و فرق بین جعاله و این که کسی را برای کاری اجیر کنند این است که در اجاره بعد از خواندن صیغه ، اجیر باید عمل را انجام دهد و کسی هم که او رااجیر کرده اجرت را به او بدهکار می شود، ولی در جعاله عامل می تواند مشغول عمل نشود و تا عمل را انجام ندهد جاعل بدهکار نمی شود.

24-اجاره وقف
        حکم اجاره وقفی که متولی آن بمیرد
        2687 - اگر ملکی را بر افراد مخصوصی مثلا بر اولاد خود وقف کند که هر طبقه ای بعداز طبقه دیگر از آن استفاده کنند چنانچه متولی ملک آن را اجاره دهد و بمیرد در صورتی که مراعات مصلحت وقف یا مصلحت طبقه بعد را کرده باشد، اجاره باطل نمی شود. ولی اگر متولی نداشته باشد، و یک طبقه از کسانی که ملک بر آنهاوقف شده آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، در صورتی که طبقه بعد اجازه نکنند اجاره باطل می شود و در صورتی که مستأجر مال الاجاره تمام مدت راداده باشد مال الاجاره از زمان مردنشان تا آخر مدت اجاره را از مال آنان می گیرد.

25-اجاره دادن عاريه
        عدم جواز اجاره یا عاریه دادن شی عاریه مگر به اذن صاحب آن
        2358 - چیزی را که عاریه کرده بدون اجازه صاحب آن نمی تواند به دیگری اجاره یاعاریه دهد.

26-اجاره مكان
        وجوب تخلیه مکان اجاره شده با سر رسید مدت اجاره
        2846 - کسانی که خانه یا دکان یا غیر آنها را از صاحبانش اجاره می کنند،مدت اجاره که به سر رسید، حرام است بدون اذن صاحب محل در آن جا اقامت کنند، وباید محل را فورا با عدم رضایت صاحبش تخلیه کنند. و اگر نکنند، غاصب و ضامن محل ، و ضامن مثل مال الاجاره آن هستند. و برای آنها به هیچ وجه حقی شرعا نیست ، چه مدت اجاره آنها کوتاه باشد یا طولانی ، و چه بودن آنها در مدت اجاره موجب زیادی ارزش محل شده باشد یا نه ، و چه بیرون رفتن از محل ، موجب نقص در تجارتشان باشدیا نه .

27-اجرت در اجاره
        لزوم معلوم بودن مالی که بابت اجاره داده می شود
        2193 - مالی را که مستأجر بابت اجاره می دهد باید معلوم باشد، پس اگر ازچیزهایی است که مثل گندم با وزن معامله می کنند، باید وزن آن معلوم باشد، و اگراز چیزهایی است که مثل تخم مرغ با شماره معامله می کنند، باید شماره آن معین باشد، و اگر مثل اسب و گوسفند است ، باید اجاره دهنده آن را ببیند یا مستأجرخصوصیات آن را به او بگوید.

28-بطلان اجاره
        لزوم پرداخت اجاره به مقدار متعارف در صورت بطلان اجاره
        2198 - اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، مستأجرباید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد، مثلا اگر خانه ای را یک ساله به صد تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده ، چنانچه اجاره آن خانه معمولا پنجاه تومان است ، باید پنجاه تومان را بدهد و اگر دویست تومان است ، باید دویست تومان را بپردازد، و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، باید اجاره آن مدت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد.

29-پرداخت اجاره بها
        لزوم پرداخت اجرت گرچه در مدت اجاره استفاه ای از آن نشود
        2196 - هرگاه چیزی را که اجاره داده تحویل دهد، اگرچه مستأجر تحویل نگیرد یاتحویل بگیرد و تا آخر مدت اجاره از آن استفاده نکند، باید مال الاجاره آن رابدهد.

        لزوم پرداخت اجاره به مقدار متعارف در صورت بطلان اجاره
        2198 - اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، مستأجرباید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد، مثلا اگر خانه ای را یک ساله به صد تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده ، چنانچه اجاره آن خانه معمولا پنجاه تومان است ، باید پنجاه تومان را بدهد و اگر دویست تومان است ، باید دویست تومان را بپردازد، و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده ، باید اجاره آن مدت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد.

30-تلف در اجاره
        عدم ضمان مستاجر در تلف مال در صورت کوتاهی نکردن در نگهداری آن
        2199 - اگر چیزی را که اجاره کرده از بین برود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکرده و در استفاده بردن از آن هم زیاده روی ننموده ضامن نیست ، و نیز اگرمثلا پارچه ای را که به خیاط داده از بین برود، در صورتی که خیاط زیاده روی نکرده و در نگهداری آن هم کوتاهی نکرده باشد نباید عوض آن را بدهد.

        ضمان تلف یا عیب شی استیجاری در صورت عمل بر خلاف قرار داد اجاره
        2202 - اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگرمقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یامعیوب گردد ضامن می باشد.

        ضمان تلف یا عیب شی در صورت عمل بر خلاف قرار داد اجاره
        2202 - اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگرمقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یامعیوب گردد ضامن می باشد.

31-خانه اجاره اى
        بطلان نماز در خانه اجاره ای بدون اجازه مستاجر
        867 - نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است بدون اجازه کسی که منفعت ملک مال او می باشد باطل است مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند نمازش باطل است و همچنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حق دارد نماز بخواند مثلا اگرمیت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند تا وقتی ثلث را جدانکنند نمی شود در ملک او نماز خواند.

32-شرائط اجاره
        لزوم عقل و بلوغ و اختیار و جواز تصرف در عقد اجاره
        2173 - اجاره دهنده و کسی که چیزی را اجاره می کند باید مکلف و عاقل باشندو به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند، و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته باشند، پس سفیهی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف می کند، چنانچه حاکم شرع او را از تصرف در اموالش جلوگیری کرده باشد، اگر چیزی را اجاره کند یااجاره دهد صحیح نیست .

        شرائط مالی که آن را اجاره می دهند
        2184 - مالی را که اجاره می دهند چند شرط دارد: اول : آنکه معین باشد، پس اگربگوید یکی از خانه های خود را اجاره دادم درست نیست . دوم : مستأجر آن را ببیندیا کسی که آن را اجاره می دهد طوری خصوصیات آن را بگوید که کاملا معلوم باشد. سوم :تحویل دادن آن ممکن باشد، پس اجاره دادن اسبی که فرار کرده باطل است .چهارم : آن مال به واسطه استفاده کردن از بین نرود، پس اجاره دادن نان و میوه و خوردنیهای دیگر صحیح نیست . پنجم : استفاده ای که مال را برای آن اجاره داده اندممکن باشد، پس اجاره دادن زمین برای زراعت در صورتی که آب باران کفایت آن رانکند و از آب نهر هم مشروب نشود صحیح نیست . ششم : چیزی را که اجاره می دهد مال خود او باشد و اگر مال کس دیگر را اجاره دهد در صورتی صحیح است که صاحبش رضایت دهد.

        شرائط استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

33-ضمان در اجاره
        ضمان تلف یا عیب شی استیجاری در صورت عمل بر خلاف قرارداد اجاره
        2202 - اگر حیوانی را اجاره کند و معین نماید که چقدر بار بر آن بگذارد، چنانچه بیشتر از آن مقدار بار کند و آن حیوان بمیرد یا معیوب شود ضامن است و نیز اگرمقدار بار را معین نکرده باشند و بیشتر از معمول بار کند و حیوان تلف شود یامعیوب گردد ضامن می باشد.

        حکم ضمان صاحب وسیله ای که برای حمل شکستنی اجاره داده می شود
        2203 - اگر حیوانی را برای بردن بار شکستنی اجاره دهد، چنانچه آن حیوان بلغزدیا رم کند و بار را بشکند صاحب حیوان ضامن نیست ، ولی اگر به واسطه زدن ومانند آن کاری کند که حیوان زمین بخورد و بار را بشکند ضامن است .

34-غبن در اجاره
        حکم فسخ اجاره برای مغبون در اجاره
        2208 - اگر اجاره دهنده یا مستأجر بفهمد که مغبون شده است چنانچه در موقع خواندن صیغه ملتفت نباشد که مغبون است ، می تواند اجاره را به هم بزند ولی اگر در صیغه اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حق به هم زدن معامله را نداشته باشند، نمی توانند اجاره را به هم بزنند.

35-فروش اثناء اجاره
        حکم خرید و فروش ملکی که به اجاره داده اند
        2096 - خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد، ولی استفاده آن ملک در مدت اجاره مال مستأجر است ، و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند یا به گمان این که مدت اجاره کم است ملک را خریده باشد پس از اطلاع می تواند معامله خودش را به هم بزند.

36-فسخ اجاره
        حکم فسخ اجاره ولی توسط طفلی که بالغ می شود
        2175 - اگر ولی یا قیم بچه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید اشکال ندارد، و اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزو مدت اجاره قرار دهد،بعد از آنکه بچه بالغ شد می تواند بقیه اجاره را به هم بزند، ولی هرگاه طوری بوده که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جزو مدت اجره نمی کرد بر خلاف مصلحت بچه بود، نمی تواند اجاره را به هم بزند.

        جواز فسخ اجاره در صورت رضایت طرفیت یا شرط ضمن عقد
        2207 - مستأجر و کسی که چیزی را اجاره داده با رضایت یکدیگر می توانند معامله را به هم بزنند و نیز اگر در اجاره شرط کنند که هر دو یا یکی از آنان حق به هم زدن معامله را داشته باشند می توانند مطابق قرارداد اجاره را به هم بزنند.

        حکم فسخ اجاره برای مغبون در اجاره
        2208 - اگر اجاره دهنده یا مستأجر بفهمد که مغبون شده است چنانچه در موقع خواندن صیغه ملتفت نباشد که مغبون است ، می تواند اجاره را به هم بزند ولی اگر در صیغه اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حق به هم زدن معامله را نداشته باشند، نمی توانند اجاره را به هم بزنند.

        جواز فسخ اجاره برای مستاجر در صورت تحویل نشدن شی مورد اجاره
        2209 - اگر چیزی را اجاره دهد و پیش از آن که تحویل دهد کسی آن را غصب نمایدمستأجر می تواند اجاره را به هم بزند و چیزی را که به اجاره دهنده داده پس بگیرد،یا اجاره را به هم نزند و اجاره مدتی را که در تصرف غصب کننده بوده به میزان معمول از او بگیرد، پس اگر حیوانی را یک ماهه به ده تومان اجاره نماید و کسی آن را ده روز غصب کند و اجاره معمولی ده روز آن پانزده تومان باشد می تواندپانزده تومان را از غصب کننده بگیرد.

        به هم نخوردن اجاره در صورت فروش ملک به مستاجر یا شخص ثالث
        2211 - اگر پیش از آن که مدت اجاره تمام شود ملک را به مستأجر بفروشد اجاره به هم نمی خورد و مستأجر باید مال الإجاره را به فروشنده بدهد و همچنین است اگر آن را به دیگری بفروشد.

37-كرايه اجاره
        لزوم معلوم بودن مالی که بابت اجاره داده می شود
        2193 - مالی را که مستأجر بابت اجاره می دهد باید معلوم باشد، پس اگر ازچیزهایی است که مثل گندم با وزن معامله می کنند، باید وزن آن معلوم باشد، و اگراز چیزهایی است که مثل تخم مرغ با شماره معامله می کنند، باید شماره آن معین باشد، و اگر مثل اسب و گوسفند است ، باید اجاره دهنده آن را ببیند یا مستأجرخصوصیات آن را به او بگوید.

38-مدت اجاره
        بودن ابتدای مدت اجاره پس از عقد اجاره
        2188 - اگر ابتدای مدت اجاره را معین نکنند، ابتدای آن بعد از خواندن صیغه اجاره است .

        جواز اجاره خانه به مدت یکسال که از یک ماه پس از عقد اجاره شروع شود
        2189 - اگر خانه ای را مثلا یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعداز خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است ، اگرچه موقعی که صیغه می خوانند خانه دراجاره دیگری باشد.

39-مطالبه اجاره بها
        حکم مطالبه اجرت پیش از انجام عمل یا تحویل شی مورد اجاره
        2195 - کسی که چیزی را اجاره داده ، تا آن چیز را تحویل ندهد حق ندارد اجاره آن را مطالبه کند، و نیز اگر برای انجام عملی اجیر شده باشد، پیش از انجام عمل حق مطالبه اجرت ندارد.

40-وكالت در اجاره
        جواز وکالت از طرف مالک برای اجاره مال او
        2174 - انسان می تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 372,670,378